De restauratie van het portret van Edzard Jacob Tjarda van Starkenborg is bijna afgerond Dan is Edzard Jacob klaar om naar zijn Borg Verhildersum te reizen
Edzard Jacob werd op 16 jarige leeftijd borgheer. Martinus van Grevenbroeck schilderde zijn portret in 1673. In dit kostuumportret draagt hij een Romeins kleed. De kleding verwijst naar de klassieke cultuur van de antieke wereld en zijn verbondenheid met het hogere. Vanuit het verleden kijkt hij zo zelfverzekerd naar ons!
De restauratie van het portret
De restauratie van het portret wordt uitgevoerd door Marjan de Visser in Den Haag. Het portret is geschilderd met olieverf op een eikenhouten paneel. Het paneel is gevat in een Engelse Lelylijst. Deze is hout gestoken hout en afgewerkt met bladgoud. De verflaag is dun en er zijn naast het pigment vermiljoen veel aardetinten gebruikt. Edzard kijkt zelfbewust uit zijn grijsblauwe ogen.
De vernisafname van het portret bij UV licht
Tijdens de restauratie van het portret werd duidelijk dat er twee vernislagen in het verleden zijn aangebracht. Links ziet u een foto tijdens vernisafname waarbij de onderste laag bruin is en de bovenste groen. De onderste laag is lokaal verwijderd op gezicht en mouw. Dit heet een cosmetische restauratie. De tweede vernislaag is in slordige kwaststreken aangebracht. Beiden lagen zijn duidelijk zichtbaar bij UV-licht. De foto toont de bovenste vernislaag dat bij UV-licht groen fluoresceert. Het heldere kader toont het schilderij na vernisafname.
schilderij restauratie voorbeelden
vernisafname van het portret bij UV licht voor tijdens en na afname van het vernis.
De uitvoering en werkwijze van de restauratie
Het oude vuil en vernis zit tot in de groeven van de kwaststreek. Dit is duidelijk te zien op witte mouw, die hierdoor grijs is geworden. Laag voor laag is het vuil en vernis verwijderd met speciaal voor dit schilder gemengde middelen. Voorzichtig werken met wattenstaafjes en penseeltjes. Goed kijken en beschrijven wat tevoorschijn komt. Is het een overschildering op een kras in het hout? Voor en tijdens het werk tonen microscoop foto’s de kleinste details. Op die manier kan ik iedere handeling zorgvuldig uitvoeren. De reiniging van het signatuur is tot het laatste bewaard.
De laatste fase in de restauratie van het schilderij
Wanneer het schilderij schoon is, is de restauratie van het portret bijna afgerond. De fase van het opbouwen is aangebroken. Het schilderij is opnieuw gevernist. Dan verzadigen alle kleuren en komen details en contrasten weer tevoorschijn. Het werk is nog niet klaar! De fase van retoucheren is gestart. Stipje voor stipje worden de schades in het hout gevuld en bijgeschilderd. Niet over de originele verflaag, maar terughoudend en alleen op de kale plekken. Tot slot een laatste vernis… en het schilderij kan weer in de lijst worden geplaatst. Een mooi voorbeeld van restauratie schilderijen!
schilderij vernissen
Waar is het gerestaureerde schilderij van Tjarda van Starkenborg te zien?
Vanaf half september 2018 is het werk weer te bewonderen op de borg in de mooie zaal tegenover het grote familieportret. Het groepsportret dat Grevenbroeck ook geschilderd.
Landgoed Verhildersum Wierde 40, 9965 TB Leens
Openingstijden van april t/m oktober, dinsdag t/m zondag van 10.30 tot 17.00 uur
