restauratie van een schilderij

Restauratie van een schilderij

In restauratieatelier Marjan de Visser begint iedere restauratie van een schilderij met een persoonlijk gesprek met de eigenaar. Natuurlijk weet de eigenaar veel te vertellen over zijn schilderij. Daarom is dit persoonlijk gesprek zo belangrijk. Vervolgens vertelt de restaurator wat zij ziet aan het schilderij. Maar ook wat ze hoort en ruikt. Zo  klinkt een bedoekt schilderij hard en hol. En een berookt schilderij ruikt naar nicotine. Eventueel volgt na dit gesprek een kleine test. Dit om het vuil of het vernis aan te tonen. Uiteraard neemt Marjan de Visser voor dit gesprek alle tijd. Meestal met een kopje thee of koffie erbij!

plan van aanpak

Dan als de klant besluit over te gaan tot de restauratie van zijn schilderij…volgt het inname formulier. Het schilderij belandt in de laden kast. Het behandelplan is de eerste stap. Fotografie van voor – en achterzijde. Daglicht en UV fluorescentie. Indien nodig infrarood. Meestal neemt de restaurator ook digitale microscoop foto’s. Dan volgt het uitvoeren van tests.

De restaurator bestudeert het schilderij aan de voor – en achterzijde bij daglicht en UV fluorescentie. En zo liefst ook onder de microscoop. Daarbij bekijkt de restaurator zeker ook constructie en de drager. Waarop is het schilderij geschilderd? Is dit op een linnen of op een paneel. Mogelijk zelfs op een ander materiaal. welke verf gebruikte de schilder. Was dit olieverf, acrylverf of misschien wel caseïne. Vrij vaak is een schilderij voorzien van een vernislaag. Natuurlijk is de restauratiegeschiedenis belangrijk. Want vaak is een schilderij al eerder behandeld. Zo is er voldoende informatie verzameld voor het opstellen van een behandelplan.

De restaurator fotografeert het schilderij

bij daglicht, strijklicht, UV licht en met de (digitale) microscopie.

het documenteren van het schilderij

Reinigingstests en vernisafname tests

het testen van de reinigingsmiddelen en methoden. Foto Ralph Kämena.

Denk bij restauratie van een schilderij aan:

• Het stof aan de achterzijde van het linnen dat verwijderd zal worden. Maar ook en achterkant bescherming  aanbrengen om schades en vervuiling te voorkomen.
  

  aan de achterzijde van een schilderij wordt het vuil verwijderd.

• Bij schilderij restauratie hoort ook het schoonmaken van zowel geverniste als ongeverniste verflagen. Denk daarbij aan stof, spetters, nicotineaanslag, insectensecretie.
  

  nicotine verwijderen van een schilderij

• Bij restauratie van schilderijen wordt vaak de verouderde en vergeelde vernislaag verwijderd.
  

  vergeelde vernis verwijderen

• Veel voorkomende schade is het loslaten van de verflaag. Indien de verfschollen dreigen los te laten wordt over gegaan op het hechten. Hierbij zijn zowel  natuurlijk – als synthetisch hechtmiddelen een optie.
  

  consolideren van opstaande verfschollen

• Bij restauratie van schilderijen denk dan ook aan de lacunes in de verflaag. Een plamuur op structuur maakt deze weer compleet. De retouche is de ‘finisching touch. De plamuur is zelfgemaakte specifiek voor ieder schilderij. 
• Bij restauratie van schilderijen hoort ook het repareren van scheuren in het linnen. Dit kan door de scheur te stabiliseren met ‘der Trecker’. Een andere optie is om de draden te lassen met de hete naald. Het is soms ook mogelijk om met een chirurgische naald en draad de scheur te hechten.
• Bij restauratie van schilderijen is bedoeking soms de juiste keuze om het kunstwerk te redden. Een optie is de bedoeking van het schilderij  met koude doublage techniek onder lage vacuüm. Een doublagedoek is vooraf behandeld met een lijm – Mistlining. Tijdens het procedé  is de lijm gereactiveerd met een oplosmiddel en komt de hechting tussen beide doeken tot stand.
• Bij restauratie van schilderijen is vaak de laatste handeling het vernissen. Bij het aanbrengen van vernissen kiest de restaurator uit een grote hoeveelheid (zelf gemaakte) stabiele synthetisch vernissen met toevoeging van UV filter.
  

  vernissen van een schilderij met zelf gemaakte vernis